Zobaczyć Neapol i umrzeć…
Neapol został założony w VIII w. p.n.e. przez kolonistów greckich pochodzących z wyspy Rodos. Tę pierwszą osadę wzniesiono na wzgórzu Echia i nadano jej nazwę Partenope, prawdopodobnie od imienia mitycznej syreny, która odrzucona przez Odysa tu właśnie miała umrzeć z żalu. Po roku 475 p.n.e. zmienioną na Paleopolis (stare miasto), kiedy to koloniści greccy z pobliskiej Cumy założyli tuż obok starego miasta, nową miejscowość – Néapólis. W krótkim czasie Neapol stał się jednym z najważniejszych miast Magna Graecia – Wielkiej Grecji – rozległego systemu kolonii greckich na południu półwyspu Apenińskiego. W 326 r. p.n.e. miasto zdobyli Rzymianie, którzy uczynili z niego ważny ośrodek handlowy. Po upadku Imperium władzę kolejno przejmowali Bizantyjczycy, Longobardowie, Saraceni, Normanowie (Wikingowie), Hohenstaufowie oraz Andegaweńczycy (Francja). W 1266 roku stolica Królestwa Sycylii, do którego należało również południe Włoskiego Buta, została przeniesiona z Palermo właśnie do Neapolu, co zapoczątkowało słynny bunt szlachty – tzw. nieszpory sycylijskie, w wyniku którego Sycylia dostała się we władanie Aragończyków (Hispania). Z kontynentalnej części rozdzielonego państwa utworzono Królestwo Neapolu pod władaniem dynastii andegaweńskiej. Z czasem jednak również Neapol przeszedł w ręce Aragończyków, a z tymi ostatnimi dostał się formalnie we władanie jednoczącego się Królestwa Hiszpanii. W XVI i XVII wieku Neapol był najludniejszym po Konstantynopolu miastem Europy (400 tyś. mieszkańców!) oraz miastem o najbardziej rozległym centrum historycznym.
W 1707 roku Neapol stał się własnością Austrii i pozostał pod jej dominium do 1734 r., kiedy to powróciła na tron państwa hiszpańska gałąź potężnych Burbonów. Podczas rewolucji francuskiej Napoleon przekazał miasto swemu bratu Józefowi, a następnie Gioacchino Muratowi. Na kongresie wiedeńskim Neapol i Sycylię przyznano definitywnie Burbonom, którzy utworzyli z nich jedno państwo – Królestwo Obojga Sycylii. W 1861 rok zostało ono obalone przez rodzące się Królestwa Włoch.
W czasie II Wojny Światowej Neapol stawił dzielny opór okupacji niemieckiej i jako pierwsze włoskie miasto wyzwolił się z niej dzięki wznieconemu powstaniu zbrojnemu, które przeszło do historii jako słynne ‘Cztery dni Neapolu’ (Quattro giornate di Napoli).
ZWIEDZANIE NEAPOLU
Cała bogata spuścizna kulturalna i artystyczna Neapolu skoncentrowania jest w przeważającej części na terenie obszernego starego miasta. Jest to wynik średniowiecznego jeszcze prawa, które nie zezwalało na przenoszenie dzieł sztuki, bądź tworzenie nowych, poza granicami miasta (ze względu na ich bezpieczeństwo). Mamy więc w centrum 448 kościołów, 709 historycznych budynków, 4 zamki, 50 fontann, 8 katakumb oraz 9 miejsc archeologicznych. Nie przez przypadek więc Neapol w XVIII nazywany był ‘miastem 500 kopuł’.
Oczywiście najbardziej znanym zabytkiem jest zamek Castel dell’Ovo (Zamek Jajka), nazywany tak ze względu na średniowieczną legendę jaka o nim krąży. Mówi ona mianowicie, że poeta Wirgiliusz, który umarł w Neapolu, przed swoją śmiercią ukrył w fundamentach fortecy magiczne jajko, którego zbicie przez zniszczenie zamku będzie znakiem ostatecznego upadku całego miasta. Zamek został wzniesiony na wysepce Megaride, która była pierwszą cząstką pierwszej greckiej kolonii (legendy wskazywały wyspę jako miejsce pochówku syreny Partenope). To tutaj w ostatnich latach Republiki Rzymskiej miał swoją słynną willę Lukullus, to tutaj pięćset lat później (476) został zesłany na dożywotnią banicję ostatni władca Imperium Rzymskiego – młodziutki Romulus Augustulus.
W XII w. na ruinach willi został wzniesiony zamek, który stał się jedną z siedzib królewskich panujących wtedy Hohenstaufów i ich następców. . Wejście do zamku jest bezpłatne; w środku przez cały rok są liczne wystawy sztuki.
Zamek Castel Capuano to forteca Guglielma I Sycylijczyka w czasie, gdy Neapol należał do Królestwa obojga Sycylii, do którego zostały przeniesione wszystkie sądy Królestwa.
Zamek Castel Nuovo, zwany też Maschio Angioino został zbudowany w latach 1279-1282 na polecenie Karola I Andegaweńskiego. Przebywali tutaj Petrarka i Bocaccio; tutaj także papież Celestyn V zrzekł się Tronu Piotrowego.
Pięć okazałych wież zamkowych zostało zbudowanych z tufu i bazaltów: Torre di San Giorgio, Torre di Mezzo, Torre di Guardia, Torre dell’Oro i Torre del Beverello. W 1443 r., pomiędzy Torre di Mezzo a Torre di Guardia został zbudowany piękny marmurowy łuk. Mówiło się, że w fosie pływają krokodyle, dlatego do dziś utrzymała się nazwa ‘fosa krokodyli’.
Pałac Królewski (Palazzo Reale) był siedzibą wszystkich królów Neapolu począwszy od XVII w. Każdy władca rozbudowywał go i upiększał, dlatego też dzisiaj możemy tam podziwiać mieszaninę stylów. We wnętrzu warte są zwiedzenia apartamenty królewskie, galeria obrazów malarzy neapolitańskich oraz tarsowe ogrody ze wspaniałą panoramą całej Zatoki Neapolitańskiej.
Miłośników muzyki zapraszamy do Teatru San Carlo, najstarszego działającego jeszcze teatru-opery w Europie, na którego deskach odbywały się premiery oper Gioacchino Rossiniego.
Koniecznie trzeba odwiedzić Muzeum Archeologiczne (Museo Archeologico Nazionale), w którym znajdują się rzeźby, mozaiki, malowidła ścienne i pamiątki z wykopalisk w Pompejach, Herkulanum oraz z term Karakalli w Rzymie.
Jedną z najważniejszych galerii sztuki we Włoszech można natomiast podziwiać w dawnej posiadłości królewskiej Capodimonte, która szczyci się posiadaniem dzieł Masaccia, Masolina, Michała Anioła, Raffaella, Tycjana, Caravaggia, braci Caracci i wielu innych znakomitych mistrzów malarstwa europejskiego. Bardzo cenna jest też kolekcja ceramiki, głownie pochodzącej z miejscowych i bardzo cenionych kiedyś manufaktur.
Katedra Wniebowzięcia N.M.P. (Duomo di Santa Maria Assunta) została wzniesiona na miejscu antycznej świątyni Apolla. Wielokrotnie zniszczona i odbudowana, przedstawia się dzisiaj jako świątynia przeważnie barokowa z neogotycką fasadą. Dla wierzących mieszkańców miasta jest to miejsce prawie magiczne, bo właśnie tu przechowywane są niezwykle żarliwie czczone relikwie patrona miasta – św. Januarego – czaszka świętego oraz słynna ampułka z jego krwią. Krew św. Januarego, zwykle dwa razy do roku (wrzesień i grudzień) zmienia swój stan skupienia ze stałego w płynny, podczas gorących modlitw wiernych, co stanowi znak opieki Patrona nad każdym neapolitańczykiem
Neapol to również miasto czynnych wulkanów: Wezuwiusza, kraterów Campi Flegrei oraz Solfatary w Pozzuoli.
Warto zwiedzić miasto także z nieco innej strony; od podziemi. Niedaleko bazyliki San Paolo Maggiore, przy Piazza San Gaetano znajduje się zejście ze 140 schodami, prowadzące na głębokość 40 metrów, które prowadzi bezpośrednio do podziemnego królestwa Neapolu, do katakumb.
Z portu w Neapolu odpływają poza tym statki na pobliskie wyspy Ischia, Procida i Capri – trzy cudowne miejsca znane na całym świecie.
KUCHNIA NEAPOLITAŃSKA
Gastronomia neapolitańska jest znana na całym świecie, przede wszystkim dzięki pizzy, której początki sięgają czasów rzymskich, kiedy to powstały pierwsze podpłomyki. Z czasem były one urozmaicane i dodawano do nich coraz bardziej wyszukane składniki. W 1889, neapolitańczyk Raffaele Esposito stworzył najsłynniejszą na świecie ‘margheritę’ (nazwaną na cześć królowej Margherity, dla której owa pizza została wymyślona) – pizzę z pomidorami, serem mozzarella i szczyptą bazylii – dumę Włoch, która reprezentuje także kolory na włoskiej fladze.
Wśród pierwszych dań wyróżniają się wyśmienite spaghetti alla puttanesca – makaron z czarnymi oliwkami i pomidorami, minestra maritata – antyczna zupa warzywna z mięsem wieprzowym, cozze in culla – pomidory nadziewane farszem z muli, z dodatkiem kaparów i pietruszki, fusilli alla ricotta – makaron z serem ricotta.
Do drugich dań zaliczają się gotowane ośmiornice, mozzarella in carrozza – zapiekany ser mozzarella w cieście, bistecca alla pizzaiola – befsztyk z neapolitańskimi pomidorami pummarola oraz frittura napoletana – danie ze smażonego mięsa i ryb.
Wyśmienite są również desery: zeppole di San Giuseppe – rodzaj faworków z kremem, pastiera napoletana – ciasto przyrządzanego na bazie sera ricotta, struffoli – rodzaj ciasta pieczonego na święta Bożego Narodzenia, taralli – rodzaj obwarzanek, spumoni – rodzaj lodów z kandyzowanymi owocami i bakaliami oraz wszechobecne babà – rodzaj pączków nasączonych rumem.
Typowe neapolitańskie wina to Vesuvio i Lacryma Christi.
ROZRYWKA
La Città della Scienza – miasteczko nauki, przeznaczone głównie dla dzieci i młodzieży.
Edenlandia – park zabaw.
JAK DOJECHAĆ
Samolotem
W Neapolu jest lotnisko Aeroporto Napoli Capodichino.
Pociągiem
Stacja Napoli Centrale jest doskonałym początkiem do zwiedzania miasta, natomiast kto chciałby się wybrać na jedną z wysp (Capri, Ischia), powinien wysiąść na stacji kolejowej Napoli Margellina, znajdującej się dość blisko portu promowego.
Ze stacji Napoli Centrale odjeżdża kolejka – metro naziemne CIRCUMVESUVIANA, którą można dojechać do Pompejów i Sorrento.
Statkiem
Kto podróżuje od strony Sycylii, Sardynii lub Tunezji może skorzystać ze statków i szybkich tramwajów wodnych. Kursy są obsługiwane przez spółki: Tirrenia (tel. 199 123 199), SNAV ( tel. 081 7612348 ), Medmar ( tel. 081 5522838 ) TTT Lines ( tel. 800 91 53 65).
Autobusem
Do Neapolu można dojechać autobusem z wszystkich większych miast włoskich oraz niektórych europejskich. Główni przewoźnicy to CTP i SITA.
PARKINGI
Parkingi w mieście są oznaczone niebieskimi liniami i są płatne. Taryfy i stawki różnią się w zależności od dzielnicy.
Na wyjeździe z autostrady, przy via Marina znajduje się parking Brin, na którym są przystanki autobusów miejskich łączących go z centrum miasta.
[mappress mapid=”8″]