HISTORIA PIZY
Historia Pizy rozpoczyna się z IX w. p.n.e., kiedy przybyli tu Etruskowie. W II w. p.n.e. osada etruska została zajęta przez Rzymian, którzy założyli tu nowy port przy ujściu rzeki Arno do morza (Portus Pisanus). W średniowieczu, po roku tysięcznym Pisa stała się jednym z najważniejszych portów Morza Tyrreńskiego i jedną z czterech włoskich Republik Morskich (Pisa, Genui, Wenecji, Amalfi). Silna flota pizańska gwarantowała miastu władzę na zachodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, nad Sardynią i Korsyką. Dzięki wpływom z handlu i cłom można było wznieść kilka niezwykłych budowli, które rozsławiły miasto: romańską katedrę i baptysterium oraz słynną dzwonnicę, znaną na całym świecie jako Krzywa Wieża. Bogactwo i siła jaką posiadała Piza pozwoliło jej również na utworzenie kolonii w północnej Afryce, na południu Hiszpanii oraz na południowym wybrzeżu Azji Mniejszej.
Schyłek potęgi morskiej Pisy morskiej przyszedł jednak równie szybko jak jej fortuna – w 1284 r. miasto zostało podbite przez potężną Republikę Genueńską. Zwycięzcy zadali Pizie śmiertelny cios – zlikwidowano większość jej floty i celowo zaniedbano troskę o jej port (zamuliła go rzeka). W XV w Pisa przeszła w ręce Florencji (1406). Dzięki Medyceuszom miasto rozkwitło na nowo. W 1472 r. odbudowano prestiż chylącego się wcześniej ku upadkowi uniwersytetu i nadano miastu nowy wygląd.
Piza to także ojczyzna Galileusza, słynnego matematyka, fizyka, astronoma i odkrywcy.
ZWIEDZANIE PIZY
Krzywa Wieża
Torre pendente di Pisa (Krzywa Wieża) to jeden z najsłynniejszych zabytków w całych Włoszech. Razem z baptysterium i katedrą tworzy zespół architektoniczny zwany Campo dei Miracoli. Chociaż budynki te nie było skonstruowane jednocześnie, to jednak widać w nich harmonię stylów i kolorów.
Budowa dzwonnicy – wszystkim znana jako wieża – rozpoczęła się w 1173 roku i zakończyła się wraz z obsadzeniem na niej dzwonów w 1350 r. Posadowiona na grząskim gruncie ta 56-metrowa budowla szybko zaczęła się chylić, o mniej więcej milimetr na rok . Do 1990 r. odchylenie od pionu osiągnęło ponad 5 metrów. Tylko dzięki interwencji inżynierów udało się zatrzymać proces odchylania się wieży, a nawet z czasem częściowo odwrócić go, tak że dzisiaj dzwonnica pizańska pochylona jest o „zaledwie” 3,99 m.
Godziny otwarcia: wszystkie dni tygodnia od 8:30 do zachodu słońca.
Godziny otwarcia w nocy: od 14.06 do 15.09 w godz. 20:30-23.00.
Wieża jest zamknięta dla zwiedzających także 1 stycznia oraz 25 grudnia.
Dzieci do lat 8 nie mają wstępu na wieżę.
Wstęp płatny: 15 €
Bilety on line
Katedra Santa Maria Assunta
Katedra powstała w latach 1063-1118, kiedy miasto przeżywało okres swej świetności zarówno pod względem politycznym, jak też handlowym. Została wzniesiona w stylu romańskim z domieszką elementów bizantyńskich, arabskich i armeńskich . Wśród głównych dzieł sztuki możemy tu podziwiać wspaniały marmurowy pulpit dłuta Giovanniego Pisano (początek XIV w.), mozaikę absydalną z Chrystusem Pantokratorem zrobioną na wzór mozaik sycylijskich z Cefalù i Monreale (postać św. Jana Chrzciciela jest ostatnim znanym dziełem wielkiego Cimabue) oraz płótna przedstawiające sceny i epizody biblijne z dwóch Testamentów pędzla Andrei del Sarto, Sodomy i Beccafumi. Wspaniale też prezentuje się spiżowa brama Porta di San Ranieri z 1180 r. – dzieło Bonanna Pisano, na której zostały wyrzeźbione sceny z Nowego Testamentu.
Jak głosi legenda, we wnętrzu katedry, w 1583 roku Galileusz sformułował teorię izochronizmu wahadeł, obserwując kołyszącą się lampę.
Wstęp płatny: 2 €
Baptysterium
Wzniesione na planie koła z podwójną kopułą, baptysterium św. Jana Chrzciciela w Pizie – największy tego typu obiekt w Italii – to przykład twórczej interpretacji stylu romańskiego ubogaconego motywami zaczerpniętymi z architektury arabskiej i bizantyjskiej. Oprócz koronkowej fasady i ciekawej kopuły, godne szczególnej uwagi są trzynastowieczne źródło chrzcielne z figurą Chrzciciela w centrum oraz cenny marmurowy pulpit-kazalnica wielkiego Giovanniego Pisano (ok. 1255 r.).
Wstęp płatny: 5 €
Camposanto Monumentale
Cmentarz monumentalny to ostatni z czterech elementów średniowiecznego zespołu Campo dei Miracoli. Założony w XIII wieku, ten prostokątny wirydarz z obszernymi arkadami oraz dwoma portalami, stał się miejscem pochówku wielu znakomitości pizańskich oraz miejscem pamięci narodowej nieistniejącego już dawno państwa – Republiki Pizańskiej.
Wstęp płatny: 5 €
Warto zobaczyć w Pizie
Kościół Santa Maria della Spina – gotycki kościółek wzniesiony nad rzeką Arno, ozdobiony rzeźbami Andrei Pisano.
Museo Nazionale di S. Matteo – najważniejsze muzeum malarstwa i rzeźby w tej części Italii.
Piazza dei Cavalieri – niegdyś główny punkt miasta, dziś znajdują się tam zabytkowe budynki autorstwa Giorgia Vasari, wśród których wyróżniamy Palazzo dei Cavalieri (lub też della Carovana z 1562r.), Palazzo degli Anziani – dzisiejsza siedziba słynnego uniwersytetu dla wybitnie uzdolnionych studentów Scuola Normale Superiore, założona w 1810 roku przez Napoleona.
Kościół św. Stefana (znany również jako kościół Chiesa dei Cavalieri dell’Ordine di Santo Stefano) został wzniesiony według projektu Giorgia Vasari w latach 1565-69. Dzwon kościoła umieszczony został w 1572 r., natomiast marmurowa fasada została ukończona w latach 1594-1606, na polecenie Giovanniego Medyceusza. weeeeenętr można podziać obrazy Vasariego, Cardiego i Bronzina.
Ogród botaniczny w Pizie został odbudowany przez Ferynanda I ok. 1595 roku i znajdują się tam niesamowite wieloletnie, a nawet wiekowe okazy roślinne.
KUCHNIA PIZAŃSKA
Gastronomia Pizy jest bardzo smaczna i zarazem zróżnicowana. Proponuje zarówno dania klasycznej toskańskiej kuchni morza, jak też dania przyrządzane z produktów ziemi. Godne polecenia jest mięso wołowe, dzik w oliwkach, jagnięcina w potrawce, królik oraz ogromny wybór dań z dziczyzny. Innymi specjałami tego regionu są bavettine sul pesce, zupa z białej fasoli S. Michele, zupa z żab oraz ryżowa zupa z sercówkami. Nie wolno zapomnieć też o panzanelli, typowym daniu biedoty, na bazie chleba namoczonego w wodzie, pomidorów i cebuli. Wśród dań rybnych wyróżniają się cèe alla pisana, il mùggine della foce dell’Arno alla griglia, gotowana pesce ragno czy słodko-kwaśne śledziki.
Tradycja deserów wywodzi się również z biedoty, większość z nich jest na bazie suszonych owoców, jak np. castagnaccio (ciasto kasztanowe), torta coi bischeri, torta pisana z orzeszkami pinii oraz ciasteczka przyrządzane na bazie oliwy i wina.
Wino
Jak w całej Toskanii, także w Piza jest kolebką najdoskonalszych win DOC i IGT. Najsłynniejszymi trunkami są Chianti delle Colline Pisane, Bianco Pisano di San Torpé, Rosso Toscano i Montescudaio, ten ostatni istnieje również po postacią Vin Santo, wyśmienitego słodkiego wina deserowego, które pije się pogryzając słynne cantucci, słodkie sucharki.
DOJAZD
Autobusem
Istnieją połączenia autobusowe obsługiwane przez serwis Lazzi-CPT, z takimi miastami jak Florencja, Lukka, Prato, Pistola, Massa Carrara, Volterra, Livorno i innymi. Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej http://www.cpt.pisa.it/ .
Samolotem
Lotnisko im. Galileo Galilei jest oddalone od centrum miasta o 5 minut jazdy autobusem, pociągiem czy samochodem. Z lotniska odjeżdża autobus numer 3, dowożący pasażerów do stacji kolejowej. Autobus kursuje co 5 minut.
www.pisa-airport.com
Pociągiem
Miasto ma wygodne połączenia kolejowe z Florencją, Lukką, Viareggio, Prato i innymi miastami leżącymi na linii Rzym-La Spezia. Szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej www.trenitalia.it .
JAK PORUSZAĆ SIĘ PO MIEŚCIE
Komunikacja miejska w Pizie jest dosyć wygodna. Jest obsługiwana przez spółkę CPT. Główne linie autobusowe to linia nr 3, która łączy lotnisko z centrum miasta i linia nr 4, łącząca stację kolejową z placem, przy którym mieści się katedra.
W Pizie są udostępnione turystom parkingi, zarówno publiczne jak i prywatne. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć na stronach internetowych www.pisamo.it i http://pisa.parcheggi.it .
[mappress mapid=”7″]